روز جمهوری اسلامی (مصادف با ۱۲ فروردین)
نگاهی کوتاه به تاریخ اولین رفراندوم بزرگ در تاریخ انقلاب اسلامی
بعد از سالها بالاخره با فرار شاه از ایران و سقوط سلطنت طاغوت، مبارزهی مردم ایران به رهبری امام خمینی به پیروزی منجر شد. هر چند راهی که مردم ایران برای دستیابی به این پیروزی شکوهمند طی کردند طولانی و سخت بود و خون بیگناهان زیادی بر زمین ریخته شد، ولی به ثمر رسیدن آن تمام تلخکامیها را زدود.
با ورود امام خمینی رهبر انقلاب در تاریخ ۱۲ بهمن به ایران و تشکیل دولت موقت و اعلام بیطرفی ارتش رسما در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، انقلاب ایران به پیروزی رسید. با این حال هنوز کسی نمیدانست که دقیقا چه نوع حکومتی قرار است آیندهی سیاسی ایران را رقم زند. گروههای سیاسی بسیاری اعم از چپ و راست و میانهرو پیشنهادهای متفاوتی برای رویکرد کلان سیاسی ایران ارائه میکردند که از آن جمله میتوان به «جمهوری»، «جمهوری خلق»، «جمهوری دموکراتیک خلق» و… اشاره کرد. ولی برای بسیاری از آحاد مردم حرف امام خمینی فصلالخطاب بود. ایشان در طی فعالیتهای سیاسی خود، از سالها پیش حکومت اسلامی را تئوریزه کرده و ولایت فقیه را در عصر غیبت، بهترین گزینه معرفی کرده بود. در عین حال، سیستم جمهوری را نیز پاس میداشت و بر همین اساس بود که ترکیب جمهوری اسلامی را به عنوان شیوهای نوین در عرصهی حکومت، مطرح ساخت. این اصلاح را ایشان برای اولین بار، در دورانی که در پاریس به سر میبردند، در مصاحبهای با خبرنگاران مطرح نمودند. با پیشنهاد امام برای برگزاری همهپرسی در مورد جمهوری اسلامی توسط دولت موقت با نخست وزیری مهندس مهدی بازرگان، دو ماه بعد از پیروزی انقلاب و در روزهای دهم و یازدهم فروردین ماه ۱۳۵۸، مردم در تمام ایران به پای صندوقهای رای رفتند و حتی در خارج از مرزهای ایران نیز، ایرانیان وطنخواه به صورت انبوه در رایگیری شرکت کردند. برگههای رای از دو قسمت سبز و قرمز تشکیل شده بود که در قسمت سبز کلمهی آری و در قسمت قرمز کلمهی نه نوشته شده بود. در بالای برگه نیز چنین نوشته شده بود:
بسمه تعالی
دولت موقت انقلاب اسلامی
وزارت کشور
تعرفه انتخابات رفراندم
تغییر رژیم سابق به جمهوری اسلامی
که قانون اساسی آن از تصویب ملت خواهد گذشت
هر رای دهنده در صورت موافقت با جمهوری اسلامی بخش سبز را از برگه جدا کرده و در صندوق رای میانداخت و اگر مخالف بود میتوانست بخش قرمز را در صندوق بیاندازد. همزمان با رایگیری پروسهی شمارش آرا نیز صورت گرفت و در روز ۱۲ فروردین نتیجهی همهپرسی اعلام شد. این نتیجه حتی برای خوشبینترین انقلابیون نیز اعجابآور بود: ۸/۹۹ درصد مردم با ریختن بخشهای سبز برگهی رای که روی آن کلمهی آری ثبت شده بود، به جمهوری اسلامی رای مثبت دادند. در این انتخابات که ۵/۹۷ درصد واجدان شرایط رایدهی در آن شرکت کرده بودند، جمهوری اسلامی با کسب ۲/۹۸ درصد آرا به عنوان سیستم سیاسی ایران توسط مردم انتخاب و نتیجهی آن توسط روزنامهها و سایر رسانهها اعلام شد. امام خمینی نیز در همین روز با صدور پیامی این پیروزی بزرگ را به ملت ایران تبریک گفتند و این روز را اولین روز حکومت الله اعلام کردند. پیام تاریخی امام خمینی که در تمام روزنامهای آن دوران به چاپ رسیده بود به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
وَ نُریدْ اَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الاَْرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ اَئِمَّةً
وَ نَجْعَلُهُمُ الْوارِثینَ صَدَقَ الله الْعَظیمْ.
من به ملت بزرگ ایران که در طول تاریخ شاهنشاهی، که با استکبار خود آنان را خفیف شمردند و بر آنان کردند آنچه کردند، صمیمانه تبریک می گویم. خداوند تعالی بر ما منت نهاد و رژیم استکبار را با دست توانای خود که قدرت مستضعفین است در هم پیچید و ملت عظیم ما را ائمه و پیشوای ملتهای مستضعف نمود، و با برقراری جمهوری اسلامی، وراثت حقه را بدانان ارزانی داشت. من در این روز مبارک، روز امامت امت و روز فتح و ظفر ملت، جمهوری اسلامی ایران را اعلام می کنم. به دنیا اعلام می کنم که در تاریخ ایران چنین رفراندمی سابقه ندارد، که سرتاسر مملکت با شوق و شعف و عشق و علاقه به صندوقها هجوم آورده و رأی مثبت خود را در آن ریخته و رژیم طاغوتی را برای همیشه در زباله دان تاریخ دفن کنند.
من از این همبستگی بیمانند که جز مشتی ماجراجو و بیخبر از خدا، همه و همه به ندای آسمانی وَاْعتَصِمُوا بِحَبْلِ الله ِ جَمیعاً لبیک گفتند، و با تقریباً اتفاق آرا به جمهوری اسلامی رأی مثبت دادند و رشد سیاسی و اجتماعی خود را به شرق و غرب ثابت کردند، تقدیر میکنم. مبارک باد بر شما روزی که پس از شهادت جوانان برومند و داغ دل مادران و پدران و رنجهای طاقتفرسا، دشمن غول صفت و فرعون زمان را از پای درآوردید، و با رأی قاطع به جمهوری اسلامی، حکومت عدل الهی را اعلام نمودید. حکومتی که در آن، جمیع اقشار ملت با یک چشم دیده میشوند و نور عدالت الهی بر همه و همه به یک طور میتابد، و باران رحمت قرآن و سنت بر همه کس به یکسان میبارد. مبارک باد شما را چنین حکومتی که در آن اختلاف نژاد و سیاه و سفید و ترک و فارس و لر و کرد و بلوچ مطرح نیست. همه برادر و برابرند؛ فقط و فقط کرامت در پناه تقوا و برتری و به اخلاق فاضله و اعمال صالحه است.
مبارک باد بر شما روزی که در آن تمام اقشار ملت به حقوق خود می رسند، فرقی بین زن و مرد و اقلیتهای مذهبی و دیگران در اجرای عدالت نیست. طاغوت دفن شد و طغیان و سرکشی به دنبال او دفن می شود، و کشور از چنگال دشمنهای داخلی و خارجی و چپاولگران و غارتپیشگان نجات یافت. اینک شما ملت شجاع، پاسداران جمهوری اسلامی هستید. اینک شما هستید که باید این ارث الهی را با قدرت و قاطعیت حفظ کنید و نگذارید بقایای رژیم متعفن که در کمین نشسته اند و طرفداران دزدان بین المللی و نفتخواران مفتخوار در بین صفوف فشردۀ شما رخنه کنند. اینک شمایید که باید مقدرات خود را به دست بگیرید و مجال به فرصت طلبان ندهید، و با قدرت الهی که مظهر آن جماعت است، قدمهای بعدی را بردارید، و با فرستادن طبقۀ فاضله و امنای خود در مجلس مؤسسان، قانون اساسی جمهوری اسلامی را به تصویب برسانید، و همانطور که با عشق و علاقه به جمهوری اسلامی رأی دادید، به امنای امت رأی دهید تا مجالی برای بداندیشان نماند.
صبحگاه ۱۲ فروردین ـ که روز نخستین حکومت الله است ـ از بزرگترین اعیاد مذهبی و ملی ماست. ملت ما باید این روز را عید بگیرند و زنده نگه دارند. روزی که کنگره های قصر ۲۵۰۰ سال حکومت طاغوتی فرو ریخت، و سلطۀ شیطانی برای همیشه رخت بربست و حکومت مستضعفین که حکومت خداست به جای آن نشست.
هان! ای ملت عزیز که با خون جوانان خود حق خود را به دست آوردید، این حق را عزیز بشمرید و از آن پاسداری کنید، و در تحت لوای اسلام و پرچم قرآن، عدالت الهی را با پشتیبانی خود اجرا نمایید. من با تمام قوا در خدمت شما که خدمت به اسلام است، این چند روز آخر عمر را میگذرانم، و از ملت انتظار آن دارم که با تمام قوا از اسلام و جمهوری اسلامی پاسداری کنند.
من از دولتها میخواهم که بدون وحشت از غرب و شرق، با استقلال فکر و اراده، باقیماندۀ رژیم طاغوتی را که آثارش در تمام شئون کشور ریشه دارد پاکسازی کنند، و فرهنگ و دادگستری و سایر وزارتخانهها و ادارات که با فرم غربی و غربزدگی بپا شده است به شکل اسلامی متحول کنند، و به دنیا عدالت اجتماعی و استقلال فرهنگی و اقتصادی و سیاسی را نشان دهند. از خداوند تعالی عظمت و استقلال کشور و امت اسلامی را خواستارم. والسلام علیکم و رحمة الله .
روح الله الموسوی الخمینی
بعد از آن روز تاریخی که تمام جهان را انگشت به دهان ساخت، همه ساله مردم ایران ۱۲ فروردین را به عنوان روز جمهوری اسلامی جشن میگیرند و این روز در لیست مناسبتهای تاریخی تقویم ایران نیز به ثبت رسیده است.